การปฏิบัติตัวหลังผ่าตัดหัวใจ

การปฏิบัติตัวหลังผ่าตัดในผู้ป่วยที่ได้รับการทำทางเบี่ยงหลอดเลือดหัวใจ

โรคหลอดเลือดหัวใจตีบเป็นโรคหัวใจที่เกิดจากการตีบและแข็งตัวของหลอดเลือดแดงที่ไปเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจทำให้เลือดไปเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจลดลง มักเป็นผลจากผนังหลอดเลือดแข็งเนื่องจากมีไขมันเกาะ ซึ่งอาจเป็นผลมาจากความเสื่อมของร่างกายตามวัย เช่น ภาวะไขมันในเลือดสูง การสูบบุหรี่จัด โรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน โรคเกาต์ ความอ้วน การขาดการออกกำลังกาย เป็นต้น

อาการ

เจ็บแน่นหน้าอกร้าวไปไหล่ซ้ายและแขนซ้าย บางรายร้าวขึ้นไปตามคอ  อาการเป็นมากขึ้นเมื่อออกแรงเมื่อนั่งพักจะดีขึ้น ในรายที่มีหลอดเลือดหัวใจตีบมากจนตัน จะทำให้มีการขาดเลือดอย่างรุนแรงของกล้ามเนื้อหัวใจ จนเกิดภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตาย ซึ่งจะมีอาการเจ็บแน่นหน้าอกอย่างรุนแรง กระสับกระส่าย เหงื่อออกตัวเย็น ถ้านำส่งโรงพยาบาลไม่ทันอาจทำให้เสียชีวิตได้

การรักษา  

1. รักษาโดยการใช้ยา

2. รักษาโดยการสวนหัวใจทำบอลลูนขยายหลอดเลือดหัวใจ

3. รักษาโดยการผ่าตัดทำทางเบี่ยงหลอดเลือดหัวใจ  การผ่าตัดเส้นเลือดหัวใจตีบทำได้โดยการสร้างทางเบี่ยงข้ามส่วนที่อุดตันของเส้นเลือดซึ่งจะทำให้เลือดไปเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจมากขึ้น อาการขาดเลือดจะลดลงหรือหายไปและหัวใจก็จะทำงานได้ดีขึ้น

การปฏิบัติตัวหลังผ่าตัด

การปฏิบัติตัวหลังผ่าตัดนั้นเป็นสิ่งสำคัญเพื่อเป็นการให้ความรู้ที่จะสามารถปฏิบัติตัวได้ถูกต้องและป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อนหลังการผ่าตัด

1.การอาบน้ำ   เมื่อแผลหายสนิทประมาณ 10 วันหลังผ่าตัด ท่านสามารถอาบน้ำได้ ถูบริเวณแผลเบาๆล้างออกด้วยน้ำและซับให้แห้งถ้า มีพลาสเตอร์ปิดแผล สามารถแกะออกได้เลย

2.แผลผ่าตัด   แผลผ่าตัดหน้าอกจะติดกันภายใน7-10 วัน ในผู้ที่ผ่าตัดทำทางเบี่ยงหลอดเลือดหัวใจอาจมีแผลที่ขาและแขนจากการตัดหลอดเลือดไปทำทางเบี่ยงหลอดเลือดหัวใจ บางครั้งอาจสังเกตเห็นเนื้อนูนบริเวณแผลผ่าตัดซึ่งจะค่อยๆยุบหายไปในภายหลัง ไม่ควรยกของหนัก เกิน 5กิโลกรัมในระยะ4-6 อาทิตย์เพราะจะกระเทือนต่อกระดูกกลางอก

3.   ถุงน่อง   ในกรณีที่แพทย์เลาะเส้นเลือดที่ขาไปทำทางเบี่ยงหลอดเลือดหัวใจตีบ ผู้ป่วยต้องใส่ถุงน่องเพื่อลดอาการบวมของขาซึ่งจะช่วยทำให้การไหลเวียนโลหิตดีขึ้น

4.   การพักผ่อน   ในระยะแรก กิจวัตรประจำวันอาจทำไห้เหนื่อยได้ ดังนั้นควรพักผ่อนครั้งละ 20-30 นาที วันละ2ครั้งในเวลากลางวัน ไม่จำเป็นต้องนอนพักแค่นั่งพักก็เพียงพอ พยายามนอนหลับให้ได้8-10 ชั่วโมงต่อวัน

5. การรับประทานอาหาร

1. ควรหลีกเลี่ยงอาหารที่ทำให้คลอเลสเตอรอลในเลือดสูง เช่น ไข่แดง เครื่องในสัตว์ อาหารทะเล เป็นต้น

2. ควรงดชา กาแฟ และน้ำอัดลม เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ และควรงดสูบบุหรี่

3  หลีกเลี่ยงอาหารที่ทำให้น้ำตาลในเลือดสูง เช่น ข้าวเหนียวทุเรียน ทองหยิบ ทองหยอด   ทุเรียน ลำไย เป็นต้น

5. ถ้าต้องใช้น้ำมันปรุงอาหารควรเลือกใช้น้ำมันพืช แทนเนยหรือน้ำมันจากสัตว์ หรือให้วิธีลวก ต้ม นึ่ง และอบแทน             การทอด

6. ควรรับประทานผักทุกชนิด ผลไม้ที่ไม่มีรสหวานจัด   เช่น มะละกอ พุทรา แอปเปิ้ล ฝรั่ง เป็นต้น

7.  การกลับไปพบแพทย์   หลังผ่าตัดหัวใจ2-4 สัปดาห์ แพทย์จะนัดให้ท่านกลับไปพบศัลยแพทย์หัวใจเพื่อตรวจสภาพแผลและอาการหลงผ่าตัด ท่านควรกลับไปพบแพทย์ตามนัด

นางสาวเรณู   ปานหนู

พยาบาล

หอผู้ป่วยศัลยกรรมทรวงอก หัวใจ และหลอดเลือด