Pharmacy Division

VITAMIN C

Vitamin C หรือ Ascorbic acid จัดอยู่ในกลุ่มของวิตามินซึ่งมีคุณสมบัติในการละลายน้ำ ^{(1), (2)}

Vitamin C deficiency คือ ภาวะการขาดวิตามินซี  ซึ่งส่วนใหญ่มีสาเหตุมาจากการได้รับจากอาหารไม่เพียงพอ สูงอายุ หรือภาวะแอลกอฮอล์เรื้อรัง  นอกจากนั้นภาวะการเจ็บป่วยเรื้อรัง เช่น โรคมะเร็ง โรคไตวายเรื้อรัง และผู้ป่วยที่สูบบุหรี่ก็มีความเสี่ยงด้วยเช่นกัน

อาการและอาการแสดงของภาวะการขาดวิตามินซี (Vitamin C deficiency)

อาการมักจะเริ่มเกิดขึ้นหลังจากมีการขาดวิตามินซีนานเป็นสัปดาห์หรือเป็นเดือน โดย

ระยะแรก : อาการมักจะไม่เฉพาะเจาะจง คือ มีอาการรู้สึกไม่สบายหรือรู้สึกเพลียอ่อนแรง

ระยะต่อมา : จะมีอาการมากขึ้น คือ จะพบโรคลักปิดลักเปิด (scurvy)  และอาจมีอาการเกี่ยวกับ connective tissues และเกิดภาวะเลือดออกด้วย ได้แก่  follicular hyperkeratosis, coiled hair, perifollicular hemorrhages, petechia และ purpura, splinter hemorrhages, bleeding gums, hemathroses subperiosteal hemorrhages และถ้าเป็นแผลอาจทำให้แผลหายยาก

ระยะสุดท้าย : อาจทำให้เกิดอาการบวม ปัสสาวะน้อยหรือไม่ออก  เกิดโรคทางระบบประสาท เกิด intracerebral hemorrhages และตายได้ในที่สุด

การวินิจฉัย

โดยการดูอาการทางคลินิก เช่น จากผิวหนังและเหงือก และการตรวจทางห้องปฏิบัติการจะพบว่ามีการลดลงของระดับ plasma ascorbic acid น้อยกว่า 0.1 มิลลิกรัม/เดซิลิตร

การรักษา

ในการเกิดโรคลักปิดลักเปิด (scurvy) สามารถรักษาด้วยการให้ vitamin C 300-1000 มิลลิกรัม/วัน ซึ่งจะทำให้ดีขึ้นอาจะภายในระยะเวลาเป็นวัน ⁽³⁾

ยาที่มีในโรงพยาบาล

Injection: Vitamin C 500 mg

Tablet: Vitamin C  500 mg ⁽⁴⁾

เอกสารอ้างอิง:

1. Lacy CF, Armstrong LL, Goldman MP, Lance LL. Drug information handout. 17th ed. Ohio. Lexi-comp Inc; 2008-2009.
2. DRUGDEX® System: Mclean W & Areano R: Vitamin C. In gelman CR, Rumack BH & Hess AJ (Eds): DRUGDEX® System. MICROMEDEX. Inc.,Englewood, Colorado (unknown).
3. Baron RB.Nutrition disorders. In: Mcphee SJ, Papadakis MA, editors. Current medical diagnosis & treatment.48^th ed.USA: The McGraw-hill; 2009.p 1116.
4. ลินดา เหลืองอาภา. เภสัชตำรับ 2551. ครั้งที่ 19. เชียงใหม่: เชียงใหม่โรงพิมพ์แสงศิลป์; 2551.

ผู้สืบค้น นสภ. ภารดี วงศ์ประเสริฐ

26 มิถุนายน 2552