ผมยื่นสมุดพกให้พ่อแล้วรอว่าพ่อจะพูดว่าอะไรหลังทราบผลการเรียนเทอมสุดท้าย

พ่ออ่านดูผลการเรียนแล้วพยักหน้าอย่างเฉยเมย แล้วพูดว่า ดีแล้วที่สอบผ่าน

พ่อครับ ครูประจำชั้นขอพบพ่อพรุ่งนี้

ตั้งแต่เข้ามาเรียนในโรงเรียนแห่งนี้ เทอมแรกผมก็สอบตกเเล้ว สอบได้ 33.4 % เป็นลำดับที่ 40 จากนักเรียนในชั้นเรียน 45 คน ความเห็นของครูประจำชั้นคือ ไม่ตั้งใจเรียน ทำงานไม่เป็นระเบียบ สนใจที่จะเล่นกับเพื่อนๆมากกว่าเรียน โดนทำโทษทุกวัน ห้องเรียนไม่สนุกเลย ชวนกันกับเพื่อนหนีเรียนไปเล่นน้ำแม่ปิง เทอมที่ 2 หนีสอบเพราะรู้ว่าเข้าสอบก็สอบตกแน่ เทอมสุดท้าย สอบได้ 50.00% คาบเส้น ได้อันดับที่ 41/54

วันต่อมาพ่อไปพบครูประจำชั้น ครูแนะนำว่าเด็กเรียนอ่อนมาก อายุก็น้อยกว่าทุกคนในชั้นเรียน ควรจะเรียนซ้ำชั้นเดิมอีกปี พ่อยืนยันว่าสอบผ่านแล้วเอาไว้สอบตกในชั้นเรียนที่สูงขึ้นค่อยเรียนซ้ำชั้น ผมก็เลยได้สนุกสนานกับเพื่อนร่วมชั้นต่อ ไม่ต้องเรียนซ้ำชั้นกับรุ่นน้อง

ที่โรงเรียนสนุกมาก เพราะนักเรียนเป็นชายล้วน มีกิจกรรมเล่นกันสนุกสนาน ไม่ว่าจะ ลูกข่าง ลูกแก้ว บอลสนามเล็ก พวกเราจะใช้เวลาเล่นกันในช่วงพักนัอย 15 นาที พักเที่ยงจะรีบกินข้าวเร็วๆและเล่นกันต่อจนถึงเวลาเรียน ในห้องเรียนจะคละคลุ้งด้วยกลิ่นเหงื่อไคลของเด็กๆ ครูที่รักความสะอาดเจ้าระเบียบ เข้าห้องมาจะบ่นว่า เด็กพวกนี้ตัวเหม็น

กิจกรรมในโรงเรียนในช่วงนั้นสนุกสนานกันมากมีเพื่อนมากมาย วิชาที่ชอบคือวาดรูป หัตถกรรม ครูสอนวาดเขียน คือ คุณครูเสนาะ ชิกรัตน์ ท่านเป็นคนพูดน้อยแต่คม อารมณ์ดี ใจเย็น รักเด็กๆ สอนให้พวกเราวาดรูปลายกนก บ้านทุ่ง วิว ลำธาร คะแนนวาดเขียนผมจะได้ 8-9/10 เสมอ ผ่านขึ้นมาอีกชั้นปีได้เรียนกับครูหนุ่มรูปงาม หงุดหงิดง่าย ครูให้วาดรูปวิวท้องทุ่งระบายสี เผลอไปเติมควายดำตัวเบ้อเร้อเข้าไปในรูป ครูไม่ถูกใจ เลยได้คะแนน 2/10

ดนตรีเป็นอีกวิชาและกิจกรรมที่ชื่นชอบ ซึ่งต่อมาก็ได้เข้าร่วมวงโยธวาฑิตของโรงเรียน กีฬาก็ชอบ เล่นได้ แต่ขี้เกียจซ้อมก็เลยไม่เอาดีทางนี้

ผลการเรียนก็เอาแค่ผ่าน คะแนนสอบ จะอยู่ในช่วง 55-65% นานๆจะขึ้นไปได้ต้น 70% สักครั้ง ไม่ชอบทำการบ้าน ไม่ชอบวิชาท่องจำ ไม่ท่องหนังสือไปสอบเลย แม่และยายอิดหนาระอาใจว่าโตขึ้นจะไปทำอะไรกิน บอกให้เอาตัวอย่างดีๆอย่างพี่น้อย Siree Poon สอบได้ที่ 1 ตลอด บ่นให้พ่อฟังพ่อก็ยิ้มๆและบอกว่าสอบผ่านขึ้นชั้นได้ก็ดีแล้ว

ชั้นเรียนใหม่ ครูประจำชั้น คุณครูประจวบ เดชะวรรณ Prachuab Dechawan หนุ่มหล่อ อารมณ์ดี ล้อเล่นเป็นกันเองกับนักเรียนเสมอ คะแนนสอบเทอมแรกออกมาครูเรียกไปคุยด้วยว่าตั้งใจมากกว่านี้ได้ไหม ครูเอาหนังสือให้ยืมอ่าน 1 เล่มแล้วมาเล่าบทที่ชอบมากที่สุดให้ครูฟัง

คุณครูประจวบให้ยืมหนังสือ เทพนิยายของแอนเดอร์เซน มีภาพประกอบด้วย อ่านและดูกันเพลินทีเดียว ผมอ่านแล้วชอบเรื่องลูกเป็ดขี้เหร่ เล่าให้ครูฟัง ต่อมาครูก็ให้ยืมหนังสือเล่มใหม่อีก ที่จริงแล้วเป็นกุศโลบายของครูที่จะชักจูงให้ศิษย์รักการอ่านหนังสือ คุณครูก็เป็นบรรณารักษ์ห้องสมุดของโรงเรียนด้วย วันหนึ่งคุณครูประจวบ ก็พาไปห้องสมุดของโรงเรียนและทำบัตรยืมหนังสือให้

โลกแห่งการอ่านและโลกแห่งหนังสือของผมได้เปิดขึ้นแล้ว ผมอ่านทุกอย่างที่ขวางหน้า ไม่ว่าจะเป็นกระดาษห่อผลไม้ดอง ห่อถั่วแขกมันมัน การ์ตูน เจ้าชายผมทอง ของราช เลอสรวง Raj Lersroung พ. บางพลี เบบี้ หนูจ๋า วารสารต่างๆ เริ่มอ่านวนิยายเล่มหนาขึ้น ด้วยความที่เป็นคนที่อ่านหนังสือเร็ว

วันหยุด พ่อจะพาไปห้องสมุดของ USIS สำนักข่าวสารอเมริกัน มีหนังสือการ์ตูน วารสารภาษาอังกฤษ พ่อจะไปยืมมาอ่านเพราะภาษาอังกฤษพ่อแตกฉานมาก เคยทำงานบริษัทฝรั่งที่กรุงเทพฯก่อนย้ายมาอยู่ที่เชียงใหม่ บางเรื่องที่น่าประทับใจที่พ่ออ่านแล้ว จะเล่าถ่ายทอดให้ลูกๆฟัง

ผลการเรียนของผมดีขึ้นตามลำดับผิดหูผิดตา สอบได้ลำดับเลขตัวเดียว แต่ไม่เคยสอบได้ที่ 1 วิชาที่ทำคะแนนได้ดีคือ ภาษาอังกฤษ คณิตศาสตร์ ศิลป และดนตรี ไม่ชอบวิชาท่องจำ ไม่ชอบทำการบ้าน ชอบใช้เวลาเที่ยวเล่นกับเพื่อนๆ และ อ่านหนังสือนอกหลักสูตร

ข่าวร้ายมาแล้ว คุณครูประจวบ จะไปเรียนต่อที่อเมริกา บรรณารักษ์ที่จะมาแทนครูคือ ครูสอนศิลปรูปงามเจ้าระเบียบที่เคยให้คะแนนวาดรูปผม 2/10 ครูดูแปลกใจที่ผมมาขลุกกับหนังสือในห้องสมุดได้อย่างไร มีความรู้สึกแปลกๆครั่นเนื้อครั่นตัวเขม่นตา ราวกับมีลางว่าจะเกิดเหตุร้ายขึ้นในอนาคต

วันเกิดเหตุผมรีบกินข้าวเที่ยงเพื่อที่จะมาอ่านหนังสือ “สามทหารเสือ” หรือ The Tree Musketeers ที่ยังอ่านค้างอยู่ อ่านเพลินเลยไปถึงตอนที่ ดาร์ตายัง กำลังจะดวลดาบ ลืมดูนาฬิกา และ ไม่ได้ยินเสี่ยงกริ่งเตือนให้เข้าชั้นเรียน เงยหน้าขึ้นมาเจอครูบรรณารักษ์พอดี วัตถุทุกอย่างในมือครูประเคนลงมาบนหัวผมไม่หยุดยั้ง พร้อมทั้งคำกล่าวชมเชย ” ไอ่ ง่า..ไอ่งั่.. ไอ่โง.. ไอ่เซอร์ โรงเรียนเข้าแล้ว ยังมานั่งงมอยู่อีก บ่ายวันนั้นผมเรียนหนังสือไม่รู้เรื่องด้วยความมึนงง ปวดหัวระบมไปหมด

หลังจากวันนั้นผมมึนหัวไปเกือบอาทิตย์ ผมกลับเข้าไปดูและยืมหนังสือในห้องสมุดตามปกติเหมือนไม่มีอะไรเกิดขึ้น ทำตามกฏทุกอย่าง แต่ปรากฏการที่แปลกที่ผมกลับมาย้อนคิดคือ ต่อไปนี้จะไม่ทำตัวบ้าๆบอๆแผลงๆให้ใครเรียกเป็นไอ่ง่าวอีก ผลจากการเคาะหัวครั้งนั้นทำให้มีความตั้งใจเรียน คิดเป็นระบบมากขึ้น ผลการเรียนของผมเริ่มดีขึ้นกว่าเดิมไต่ระดับขึ้น

ที่โรงเรียนแบ่งเป็น 4 ห้องในแต่ละชั้นเรียน แต่ละห้องจะมีคนที่เรียนเก่งมากๆทำคะแนนสูงสุดสอบได้ที่ 1 ตลอดกาลแยกกันอยู่คนละห้อง เรียกว่าสี่อรหันต์ ไม่มีห้องคิงส์ เพราะไม่ต้องการให้นักเรียนเรียนแข่งเข่นฆ่ากันอย่างเอาเป็นเอาตาย คนเรียนรองลงมาก็แยกย้ายคละกันไปในแต่ละห้อง เนื่องจากผมไม่เคยสอบได้ที่ 1 ก็เลยได้อยู่กับอรหันต์ครบทั้งสี่ และมีเพื่อนมากหลาย

สี่อรหันต์นั้นเกิดมาเพื่อเรียนจริงๆไม่วอกแวกนอกกฏระเบียบ เป็นลูกครูบาอาจารย์ แทบจะไม่เคยถูกครูทำโทษเลย ผลการเรียนอยู่ในระดับคะแนนเกิน 90% ทั้งนั้น มีครั้งหนึ่ง อรหันต์บ่นว่าทำข้อสอบได้ไม่ค่อยดี คะแนนออกมาถึง 94%

ผมตั้งใจเรียนมากขึ้น วิชาที่ทำคะแนนได้สูงคือ ภาษาอังกฤษ คณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ ศิลป และดนตรี วิชาท่องยังเป็นของแสลงยาดำอยู่เหมือนเดิม ก็เลยใช้วิธีและหลักการเดาใจครูเก็งข้อสอบและอ่านแต่เฉพาะที่เก็งเอาไว้ ซึ่งส่วนใหญ่ก็เก็งถูกเสียด้วย เพื่อนรักที่กินนอนเที่ยวมาด้วยกัน ผศ.สาธร แก่นมณี สาธร แก่นมณี สาธร แก่นมณี บ่นว่าผมไม่ค่อยท่องหนังสือ ท่องเดี๋ยวเดียวก็เลิก นอนแต่หัวค่ำ

ผลการสอบไล่มัธยมต้นซึ่งใช้ข้อสอบของจังหวัดสอบทุกโรงเรียนออกมาแล้ว ผมเอาสมุดพกรายงานคะแนนสอบไปให้พ่อดูทีแรกพ่อทำหน้าเฉยๆ แต่พอดูอีกครั้งแววตาพ่อดีใจ และชมว่าทำได้ดีมาก

ผมมาเรียนในมหาวิทยาลัย ก็มานึกย้อนหลังเรื่องการถูกเคาะหัวกับ cerebral concussion เพราะหลังถูกเคาะแล้วมีอาการครบทุกอย่างที่เรียนมา แต่การถูกเคาะครั้งนั้นเป็นปรากฏการณ์ที่ต่างไปไม่ทำให้เซลสมองเสื่อม แต่ทำให้เซลสมองเรียงกันเป็นระเบียบมากขึ้น แต่ถ้าสมองกระทบกระเทือนเรื้อรังบ่อยๆเหมือนนักมวยเช่น Muhammed Ali หรือแชมป์โลกหลายๆคนก็ไม่ดี มักมีอาการเอ๋อดูไม่ฉลาด ต่างจาก Floyd Mayweather Jr. ที่ยังดูฉลาดเพราะหลบหมัดได้ไว คู่ต่อสู้ชกไม่ค่อยโดน

นึกถึงพระคุณครูทุกท่านที่ได้สั่งสอนมา หาโอกาสที่จะได้เจอและทดแทนพระคุณท่านอยู่เสมอ มีมากมายหลายท่านที่ไม่ได้เอ่ยนามถึง แต่ยังคงซาบซึ้งในใจอยู่เสมอ

สมุดพกรายงานผลการเรียนที่ลุ่มๆดอนๆ ลายมือครูและผู้ปกครองที่สวยมาก

คุณครูเสนาะ ซิกรัตน์ ครูสอนวาดเขียนที่ศิษย์รักเคารพ

อุดมคติในการทำงานและสอนลูกศิษย์ ของคุณครูเสนาะ

ดร.ประจวบ เดชะวรรณ และภรรยาจาก Texas กลับมาเยี่ยมเชียงใหม่ แวะคุยกับ ลูกศิษย์

เขียนโดย ศาสตราจารย์ นายแพทย์กำพล เลาหเพ็ญแสง

ติดตามบทความอื่นๆ ได้ที่ https://w2.med.cmu.ac.th/suandok-variety/